For å begrense smitte har vi no sett i gong en rekkje tiltak i barnehagen. I perioden framover vil vi vere ekstra nøye med å sikre godt smittevern. Dette avheng av at vi alle gjer ein innsats og rettar oss etter dei nye rådene. I barnehagen vil vi vere spesielt opptatt av å:

• vaske hender og følge opp borna slik at dei lærer gode rutiner for handvask
• ha godt reinhold i barnehagen
• vaske leikar med jamne mellomrom
• vere ekstra mykje ute med borna i tida framover
• ha mindre grupper av born som er saman med faste tilsette

Vi skal framleis ta omsyn til borna sine behov for fysisk omsorg og sørge for at alle born opplever tryggheit, tilhørigheit og trivsel i barnehagen. Kos og trøst er framleis viktig for borna.

Har barnet ditt symptom på sjukdom, også milde symptom, skal det ikkje møte i barnehagen. Det er ekstra viktig no at borna er heime i minst eit døgn etter at dei har blitt symptomfrie. Foreldre som har luftvegssymptom, skal ikkje følgje eller hente born i barnehagen. Har foreldre eller nokon andre i husstanden fått påvist sjukdom med koronavirus, skal dei heller ikkje møte i barnehagen.

Blir barnet dårleg i barnehagen, må de hente barnet så fort det let seg gjere.

Vi prøver så langt det let seg gjere å ta imot borna ute. Barn bør ha uteklede når dei møter i barnehagen.

Borna skal ikkje ta med eigne leikar heimanfrå. Om barnet ditt har ein eigen kosebamse for å sove, kan de ta med denne. Men det er ekstra viktig at denne ikkje blir delt med andre barn i barnehagen.

Handvask er like viktig heime som i barnehagen. Vask hendene før de kjem i barnehagen, og med ein gang de kjem heim. 

Vi oppfordrar om at borna har kontakt med få andre barn på fritida, og at leik helst skjer ute.

Symptom på koronavirus, særleg hos born, kan vere milde og vanskelege å skilje frå andre luftvegsinfeksjonar. Covid-19 smittar via dråpe- og kontaktsmitte. Det er først og fremst personar med symptom som er smittsame, og ein er mest smittsam når symptomet oppstår.

Dei symptoma som er beskrive hyppigast er i starten vondt i halsen, forkjøling og lett hoste, i tillegg til at ein føler seg sjuk, har hovudverk og muskelsmerter. Magesmerter kan også forekome. Om lag 8 av 10 vaksne personar har kun milde symptom, hos born er antageleg denne andelen endå høgare. Hos nokre personar med koronavirus kan symptoma utvikle seg vidare i løpet av ei veke til hoste, feber og kort pust, og hos nokre særs få kan dei få ein alvorleg sjukdomsperiode med behov for behandling på sjukehus. Alvorleg koronavirus er svært sjelden hos born.

Kommunehelsetenesta har ansvar for oppfølging rundt tilfelle med påvist covid-19 (smitteoppsporing), og skal varsle barnehagen dersom born eller tilsette i ein barnehage får påvist koronavirus. Det er kommunehelsetenesta som skal vedta nødvendige tiltak, som til dømes å definere kven som er nærkontakter til den sjuke, og difor skal i karantene, og om behov for informasjon til andre. Skulle det bli behov for ytterlegare tiltak er det kommunehelsetenesta si oppgåve å gje pålegg til barnehagen om dette.

Born og tilsette kan kome i barnehagen:

• Når dei ikkje har symptom på sjukdom
• Ved gjennomgått luftvegsinfeksjon, kan born og tilsette kome tilbake etter at dei har vore symptomfri i 1 døgn
• Om ein i husstanden har symptom på luftvegsinfeksjon, men ikkje har påvist koronavirus, kan barnet og den tilsette møte i barnehagen som normalt. Dei skal gå heim fra barnehagen dersom dei får symptom 
• Born og tilsett med typiske symptom på pollenallergi (kjent pollenallergi, rennande nase med klart nasesekret, rennande/ kløande auge) kan møte i barnehagen
• Mange born har ofte rennande nase uten andre symptom på luftveisinfeksjon, og særleg etter at dei har vore ute. Desse borna kan kome i barnehagen om barnet er friskt.

Føresette som er friske og ikkje har symptom på luftvegsinfeksjon, kan følgje og hente borna sine i barnehagen som normalt.

Det er viktig at føresette får tydeleg beskjed og forstår grunnen til at born med symptom ikkje skal møte i barnehage.

Born og tilsette med luftvegssymptom:

• Born og tilsette skal ikkje møte i barnehagen sjølv om dei berre har milde luftvegssymptom og sjudomskjensle. Dei skal halde seg heime til dei har vore symptomfri i 1 døgn.

Born eller tilsette som har bekrefta covid-19:

• Skal vere i isolasjon. Det er helse- og omsorgstenesta som bestemmer kven som skal vere i isolasjon etter råd gitt av Folkehelseinstituttet. Retningsliner til forskrift er gitt av Helsedirektoratet.

Born eller tilsette som er nærkontakt/ husstandsmedlem til ein person med bekrefta covid-19:

• Skal vere i karantene. Det er helse- og omsorgstenesta som bestemmer kven som skal vere i karantene etter råd gitt av Folkehelseinstituttet. Retningsliner til forskrift er gitt av Helsedirektoratet.

Føresette som har luftvegssymptom og er i karantene eller isolasjon:

• Skal ikkje møte i barnehagen saman med borna og må finne andre løysingar for bringing og henting av borna.

Det er viktig at born som får symptom på luftvegsinfeksjon blir henta så fort det let seg gjere. Barnet må då vente på eit eige rom saman med ein tilsett, eller ute der det ikkje er andre born. Tilsette må ta omsyn til barnet sin alder og omsorgsbehov, men der det er mogleg kan den tilsette halde 1-2 meters avstand. Ved behov for toalett, skal dette ikke brukast av andre born eller tilsette før det er reingjort etter bruk. Den som passar barnet må vaske hender etter å ha vore saman med barnet. I etterkant skal rom, toalett og andre område der barnet har opphalde seg reingjerast med vanlege reingjeringsmidlar.

Tilsette som blir sjuke medan dei er i barnehagen, må gå heim så snart det er mogleg. Borna som har vore i gruppa til den tilsette som har blitt sjuk, må takast i vare av ein annan tilsett eller bli henta heim for dagen.

Born og tilsette som får stadfesta at dei er smitta med koronavirus skal følgast opp av helsetenesta for å få forsvarleg helsehjelp. Eventuell testing skal avklarast med lege etter gjeldande retningsliner. Kommunehelsetenesta vil kartlegge og følge opp kontakter til dei som har fått stadfesta koronavirus i samsvar med gjeldande anbefalingar. 

Dersom ein i husstanden har symptom på luftvegsinfeksjon, men ikkje har bekrefta koronavirus, kan barnet og den tilsette møte i barnehagen som normalt. Dei skal reise heim frå barnehagen dersom dei får symptom.

Dersom ein i husstanden har fått bekrefta koronavirus, skal alle nærkontakter haldast i karantene etter råd frå helsemyndigheitene. Ingen personar som sjølv er i karantene, kan møte i barnehagen.

God hand- og hostehygiene reduserer smitte ved alle luftvegsinfeksjonar, også smitte med koronavirus. Desse tiltaka skal redusere smitte via gjenstandar og hender og redusere smitte ved hoste. Hygienetiltak skal utførast hyppig av alle, uavhengig av kunnskap om eigen og andre sin smittestatus. Det er viktig at alle borna og dei tilsette er kjende med tiltaka under.

• Tilsette blir anbefalt å bruke kle som kan vaskast ved 60°C, men det er ikkje nødvendig med eige arbeidstøy
• Munnbind anbefalast ikkje
• Det er ikkje nødvendig med anna smittevernutstyr bortsett frå hanskar ved bleieskift

Handvask med lunka vatn og flytande såpe er ein effektiv måte å forebygge smitte. Skitt, bakteriar og virus losnar frå huda under vask og blir skylt bort med vatnet. Born og vaksne skal vaske hender hyppig og grundig i minst 20 sekund. Hendene skal tørkast med eingongs papirhandkle. Både dei tilsette og barnehageborna må få god opplæring i handvask. Dette kan forsterkast ved å gje muntleg påminning og ved å henge opp plakatar med instruksjon for god handvask. Det blir anbefalt å lage rutiner som borna synes er artig å gjennomføre. 

Handvask for born skal som hovedregel skje med vaksen tilstades. Både tilsette og born skal vaske hender:

• Før ein dreg heimanfrå og når ein kjem heim
• Når ein kjem til barnehagen
• Etter hosting/ nysing og tørking av ansikt/ pussing av nasa
• Etter toalettbesøk og bleieskift
• Før og etter måltid
• Etter soving
• Etter at ein kjem inn frå uteaktivitet
• Ved synleg skitne hender
• Tørkepapir må vere lett tilgjengeleg til bruk for barn/ tilsette

Alternativ til handvask

• Viruset er følsomt for alkohol, og alkoholbasert desinfeksjon (handsprit) er eit alternativ om handvask ikkje er tilgjengeleg
• Handdesinfeksjon skal plasserast på stader der det ikkje er mogleg å vaske hender (til dømes i garderoben)
• Alkoholbasert desinfeksjon er lite effektivt ved våte eller synleg skitne hender, då bør handvask utførast
• Alkoholbasert desinfeksjon kan vere eigna på tur, etter at skitne hender først er reingjort med våtserviettar

Hostehygiene:

• Det anbefalast å ha tørkepapir lett tilgjengeleg til bruk for born/ tilsette. Har ein ikkje det, anbefalast det å bruke albogekroken når ein hostar eller nys
• Unngå å røre ved ansiktet eller augene. Eit slikt tiltak vil vere vanskeleg for små barn, men eldre born og tilsette kan oppfordrast til dette

Bleieskift:

• Det skal brukast eingangshanskar ved bleieskift
• Etter å ha teke av eingangshanskane skal ein vaske hendene med såpe og vatn
• Bleiene skal kastast i ein pose, som knytast igjen, i vanleg restavfall eller i eiga bleiebøtte

Godt reinhald:

Det nye koronaviruset (SARS-CoV-2) fjernast enkelt ved manuell reingjering med vatn og vanlege reingjeringsmiddel. Viruset kan overleve på flater frå timar til dagar avhengig av type overflate, temperatur, sollys og andre faktorar. Derfor er grundig og hyppig reinhald viktig for å forebygge smitte.

Utsette område (sjå under) skal ha forsterka reinhald. Gå gjennom rutiner og lokale reinhaldsplaner og lag tilpasningar (organisering, ansvar og ressursbehov).

Ekstra beskyttelsesutstyr trengst ikkje, men handvask skal gjerast etter reingjering, også dersom hanskar er brukt. Lause golvtepper bør fjernast for å lette reingjering.

Det er ikkje nødvendig å bruke desinfeksjon rutinemessig i barnehagen. Dersom desinfeksjon likevel blir brukt, må synleg skit først tørkast bort med klut eller tørkepapir, elles virkar ikkje desinfeksjonsmiddelet. Aktuelle desinfeksjonsmiddel er alkoholbasert desinfeksjon og klorin.

Det er viktig med forsterka reinhald på utsette område:

• Toalett og vaskeservantar må reingjerast minimum dagleg
• Tørk overflater, som toalettsete og kran på servanten, 2-4 ganger dagleg
• Eingangs papirhåndkle og såpe skal vere tilgjengeleg, og ein må sørge for at søppel vert tømt regelmessig
• Potter reingjerast etter bruk
• Spisebord vaskast med vatn og såpe etter bruk
• Dørhandtak, trappegelender, stolar, andre bordflater og gjenstandar som ofte blir teke i, må reingjerast hyppig, minimum dagleg
• Leiker, sportsutstyr, nettbrett, datamaskiner/ tastatur må også vaskast av minimum dagleg
• Reduser tal leiker slik at reinhald er muleg
• Tøyleiker og andre tekstilar må vaskast på minimum 60°C. Om dette ikkje er muleg, må dei ryddast bort
• Sengetøy oppbevarast for seg med namn, og vaskast på 60°C
• Dekketøy og bestikk vaskast i oppvaskmaskin i samsvar med gjeldande rutiner

Fysisk kontakt:

• Behovet for å vere nær og omsorg hos barna må ivaretakast, særleg etter gjenopning der nokre born har spesielt behov for nærleik. Tilsette bør vaske hender etter kos og trøsting.

Grupper:
 

Om å vere tett i grupper:

Småbarnsavdeling (under 3 år) 3 barn og 1 tilsett.  Til dømes kan det vere 4 grupper i ei småbarnsavdeling med 12 born
Storbarnavdeling (over 3 år) 6 born og 1 tilsett. Til dømes kan det vere 4 grupper i ei avdeling med 24 born

• Etablere kohortar av born (grupper av born) som skal vere saman ute og inne 
• Kohortane kan byte samansetjing kvar veke etter ei helg
• Ta i bruk større lokale der det er muleg
• Sørge for at alle born har eigen sitjeplass, ved mat eller aktivitetar der dei sit, med avstand mellom born
• Unngå trengsel på veg inn og ut av barnehagen, og på toalett
• Auka bruk av utetid
• For å unngå fleire kohortar saman, kan leikeplassen delast i soner
• Ha ulike tidspunkt for når born i ulike grupper er ute, for å avgrense antal born som er ute samtidig

På starten og slutten av dagen:

• Kartlegge og planlegge ulike oppmøte- og hentetider for å unngå trengsel i garderoben
• Føresette bør ikkje bli med inn i barnehagen dersom det ikkje det er nødvendig. Her må likevel hensyn til at barnet er trygt, vege tyngst. Der det er muleg kan born møte tilsette ved inngangen når dagen startar, og føresette møter same stad ved henting
• Borna kan møte i utetøym, for å kunne starte dagen ute, der dette er muleg
• Bruk av offentleg transport til og frå barnehage bør avgrensast der det er muleg

Avgrense deling av mat og gjenstandar:

• Borna skal ikkje dele mat og drikke
• Mat skal serverast porsjonsvis
• Borna bør ete i sine kohortar. Ved felles spiserom, bør kohortane ete til forskjelleg tid. Bord og stolar bør vaskast av etter kvar gruppe
• Der mat vanlegvis vert laga i barnehagen, skal ikke borna bidra
• Begrens deling av materiell (for eksempel teiknesaker, saks, viskelær, blyantspissar, nettbrett og liknande)
• Leiker skal ikkje delast mellom kohortar før leikene er reingjorde
• Leiker skal ikkje takast med heimanfrå. Kosedyr eller liknande må haldast begrensa til det enkelte barn, til dømes ved soving

Spesielt for tilsette:

• Halde avstand (minst 1 meter) til kollegaer i andre (ikkje samarbeidande) kohortar
• Begrense fysiske møter og pausar der fleire samlast. Bruke videokonferansar i staden for fysiske møter med kollegaer der det er muleg
• Unngå handhelsing og klemming
• Unngå bruk av ringar og handsmykker på arbeid
• Felles nettbrett, datamaskiner/ tastatur må vaskast av etter bruk
• Vere ekstra oppmerksame på hygiene rundt kjøkken/ spiserom
• Avgrense bruk av offentleg transport til og frå arbeidsplassen der det er muleg
• Dersom det er tilsette som arbeider i fleire barnehagar, må dei få opplæring i gjeldande lokale rutiner i kvar barnehage. Det bør tilstrebast å unngå å jobbe i ulike barnehagar same dag
• For spesielle tenester (PPT, logoped og andre) skal desse følgje basale smittevernrutiner etter gjeldande anbefalingar (god hand- og hostehygiene, ikkje møte opp ved sjudom, osv.), men kan elles utføre arbeidet sitt som normalt

Barn og unge har så langt ikkje vist å ha risiko for alvorleg forløp av covid-19. Kunnskapsgrunnlaget er likevel begrensa, og som eit føre-var-prinsipp for å minske smitterisiko, kan det derfor vere barn som skal rådast til å unngå oppmøte i barnehage. I slike tilfelle skal også andre faktorar, som er viktige for behovet til barnet, takast med i betraktninga. Barnehagen og føresette kan også ha ein dialog om det er muleg å tilrettelegge, slik at desse borna kan møte i barnehagen. Mulege tiltak kan til dømes vere at barnet kun møter i barnehage i utetida eller at det vert oppretta små grupper rundt det eine barnet (2-3 barn).

Norsk barnelegeforening har, i samråd med Folkehelseinstituttet, utarbeidd ein oversikt over ulike diagnoser hos barn og unge og om det eventuelt skal takast spesielle hensyn. Norsk barnelegeforening meiner at dei aller fleste barn med kroniske sjukdommar kan, og bør, gå i barnehage og skule.

Born og unge som har kroniske sjukdommar, men som kan møte i barnehage og skule som vanleg:

• Barn og unge med diabetes
• Barn og unge med velkontrollert astma
• Barn og unge med allergi
• Barn og unge med epilepsi
• Barn og unge med Downs syndrom
• Barn og unge med hjartefeil utan hjartesvikt
• Barn og unge med autoimmune sjukdommar som brukar immundempende behandling og har stabil sjukdom
• Tidlegare premature barn uten betydeleg lungesjukdom

Barn og unge som har kroniske sjukdommar, men der det individuelt kan vurderast om det er grunnlag for at barnet skal haldast heime er lista nedanfor (1-8):

1. Barn og unge som er organtransplanterte
2. Barn og unge som er beinmargstransplanterte siste 12 månadar
3. Barn og unge som er i aktiv kreftbehandling
4. Barn og unge med alvorleg hjartesjukdom
5. Barn og unge med alvorleg lungesjukdom og/ eller har betydeleg redusert lungekapasitet
6. Barn og unge med diagnostisert alvorleg, medfødd sjukdom i immunforsvaret i ustabil fase som gjer dei særleg utsette for alvorlege luftvegsinfeksjonar
7. Barn og unge på immundempande medisin og aktiv kronisk sjukdom
8. Det kan gjelde enkelte andre barn med alvorlege diagnosar som ikkje er nemnde her. I slike tilfelle må behov for tilrettelagt undervisning avklarast med behandlande barnelege

Som hovudregel er det ikkje grunnlag for at søsken til desse barna/ungdommane skal haldast heime. Eit viktig unntak er søsken som skal vere beinmargsdonor for husstandsmedlemmar (siste 28 dagar før donasjon).